Oleh: Faizal Sidik
Penulisan ini adalah himpunan sorotan kepustakaan keatas 25 buah tesis, disertasi atau makalah jurnal berwasit dalam talian dalam bidang penterjemahan dan interpritasi yang melibatkan bahasa Melayu. Tujuan himpunan ini dikumpul adalah untuk menyorot semula kajian-kajian yang telah dijalankan sebagai pembuka jalan kajian yang sedang atau akan dilakukan pada masa depan.
1.
Tajuk: Kebolehterjemahan
Aspek-Aspek Budaya Dalam Terjemahan “Shui Hu Zhuan”
Nama penyelidik: Goh San Siong
Pernyataan masalah: Mengkaji kebolehterjemahan dalam
penterjemahan aspek-aspek budaya bahasa Mandarin (BMn) kepada bahasa Melayu
(BM). Seratus butiran (kata, frasa, klausa dan ayat) pelbagai aspek budaya
dalam Shui Hu Zhuan atau
terjemahannya Hikayat Pinggir Air,
terjemahan Lim Chuan Boon, ed. (2001) telah dijadikan data kajian.
Objektif:Tujuannya adalah untuk meneliti
kebolehterjemahan aspek-aspek budaya, meneliti strategi-strategi
penterjemahannya serta membandingkan kebolehterjemahan daripada tiga sudut:
pengkaji, penilai kedua dan penterjemah.
Persoalan kajian: Persoalan-persoalan kajian yang berikut
digunakan untuk mencapai tujuan kajian:
a. Apakah aspek-aspek budaya dalam BMn yang
dapat / tidak dapat diterjemahkan ke dalam BM dan implikasinya terhadap
penyampaian unsur-unsur budaya dalam teks sasaran?
b. Apakah strategi-strategi penterjemahan yang
digunakan untuk menangani aspek-aspek budaya dalam terjemahan BMn-BM?
c. Apakah corak kesamaan dan perbezaan tentang
kebolehterjemahan aspek budaya dalam terjemahan BMn-BM antara pengkaji, penilai
kedua dan penterjemah?
Kerangka teori: Kajian ini memanfaatkan kerangka teori
Newmark (1988, 1991) dalam aspek-aspek seperti (a) penterjemahan, (b) strategi
penterjemahan, (c) definisi budaya selain terjemahan domesticating dan terjemahan foreignizing
oleh Venuti (1995), Analisis Komponen Makna oleh Katz dan Fodor (1963), Nida
(1975) dan Jakson. Selaian itu kajian ini mempraktikkan Pandangan Cerminan
Linguistik oleh Fishman (1972), Konteks Situasi Gabungan oleh Malinoswski
(2000) dan Firth (dalam Palmer, 1989), Teori Semiotik oleh Jakobson (1959,
dalam Bassnett, 1980), Teori Skopos oleh Vermeer (2000) dan Analisis Teks
Berorentasikan terjemahan Nord (1988/91, dalam Munday, 2001)
Kaedah: Kajianini ialah kajian kualitatif yang
menggunakan kaedah perbandingan, menganalisis butiran budaya berdasarkan
teori-teori penterjemahan, teori semantik dan teori sosiolinguistik.
Perbandingan juga dilakukan untuk meneliti strategi-strategi penterjemahan
serta pandangan kebolehterjemahan tiga penjuru dalam perangkaan mudah: iaitu
antara pengkaji, penilai kedua dan penterjemah.
Dapatan kajian setiap tesis atau disertasi: Kajian ini mendapati bahawa pandangan
pengkaji secara relatif agak berbeza dengan pandangan penilai kedua dan
pandangan penterjemah yang diperoleh secara tidak langsung. Kelainan pandangan
tersebut disebabkan terutamanya oleh perbezaan fahaman tentang persepsi
kebolehterjemahan, kajian ini turut mendapati penterjemahan aspek-aspek budaya
sebenarnya bersifat dwidimensi dan bukannya hanya bersifat aktiviti-aktiviti
linear. Pada amnya penterjemahan aspek-aspek budaya memerlukan penggunaan
cantuman beberapa teori penterjemahan yang berkaitan dengan pemindahan
maklumat, serta analisis semantik dan sosiolinguistik.
Pemerhatian dan rumusan: Dalam kajian ini pelajar mendapati bahawa tesis
penyelidik ini adalah kajian awal
sebelum kajian susulan yang dilakukan oleh penyelidik sendiri dengan tajuk ‘Kelain Amatan tentang
Kebolehterjemahan: Kes Bahasa Cina kepada Bahasa Melayu’. Apa yang menarik
kedua-dua kajian ini ialah penyelidik menggunakan kaedah kebolehterjemahan aspek budaya dalam
terjemahan BMn-BM antara pengkaji, penilai kedua dan penterjemah dikalangan pelajar
penterjemahan yang sedang mengikuti kursus ini.
2.
Tajuk: Penterjemahan Dalam Media
Audiovisual-Televisyen: Satu Analisis Mesej
Nama penyelidik: Hasuria Bt Che Omar
Pernyataan masalah: Penterjemahan media audiovisual televisyen.
Objektif: Mengkaji pemindahan bahasa bagi elemen verbal peranti linguistik
dalam wacana: kohesi dan koheren dalam dialog program televisyen (TV),
pemindahan bahasa elemen parabahasa dan mengenalpasti strategi penghasilan sari
kata.
Persoalan kajian:
1.
Mengkaji
sejauhmanakah output sari kata ini mempengaruhi pemahaman penontonnya?
2.
Mengkaji
sejauhmanakah dan bagaimanakah penterjemahan mempengaruhi kualiti output sari
kata?
Kerangka teori: Kerangka analisis yang digunakan
termasuklah teori wacana : peranti linguistik kohesi dan koheran, teori
parabahasa, teori audiovisual, teori budaya-media dan teori penterjemahan
Kaedah: Sampel kajian ini terdiri daripada 1943
dialog yang diperolehi daripada lima program televisyen yang ditayangkan oleh
NTV7 dan TV3. Kajian dibuat dalam dua peringkat. Pertama ialah analisis
deskriptif bagi elemen verbal leksis dan elemen parabahasa. Kedua-duanya dikaji
dari segi kesan mesej yang dihasilkan daripada strategi terjemahan yang
digunakan. Kedua ialah analisis untuk melihat keberkesanan tindakan
penterjemahan yang mementingkan audien sasaran. Soal selidik telah diedarkan
kepada seratus sepuluh (110) responden untuk mendapatkan maklum balas tentang
penerimaan dan pemahaman mereka terhadap sari kata yang terdapat dalam program
televisyen yang dipilih.
Dapatan kajian setiap tesis atau disertasi: Kajian ini mendapati bahawa pengekalan dan
pengguguran telah digunakan untuk menangani elemen kohesi dan koheren dalam
wacana audiovisual. Padanan yang dihasilkan dalam kedua-dua elemen kelihatan
mengutamakan fungsi komunikatif sesuatu dan konteks situasi sesuatu adegan.
Pemerhatian dan rumusan: Pengalaman pelajar sendiri dalam
menterjemah sari kata audiovisual untuk program dokumentari asing daripada
bahasa Perancis ke bahasa Inggeris dan seterusnya ke bahasa sasaran iaitu
bahasa Melayu, mendapati pelbagai cabaran seperti yang dikaji oleh penulis
tesis ini. Pengalaman menterjemah audiovisual sebelum ini secara tidak langsung
membolehkan pelajar memahami dengan mudah isi kandung yang dibincangkan
pengkaji tesis ini.
3.
Tajuk: Unsur Budaya Dalam
Koleksi Terjemahan Cerita Jenaka Bahasa Melayu-Bahasa Jerman Satu Analisis
Nama penyelidik: Khairunisah Bt Sayed Ibrahim
Pernyataan masalah: Teknik pengalihan budaya yang digunakan
dalam menghasilkan teks terjemahan cerita jenaka.
Objektif: Untuk mengetahui kewujudan kesan teks
sumber dalam penghasilan teks terjemahan yang berkualiti.
Persoalan kajian: Kajian ini dijalankan bagi mendapat jawapan
terhadap persoalan-persoalan berikut:
a. Adakah pengalihan ciri-ciri budaya dari teks
sumber ke teks sasaran berjaya dilakukan?
b. Adakah pengalihan budaya merupakan masalah
dalam penterjemahan yang dilakukan?
c. Apakah fungsi atau kesan teks terjemahan sama
seperti fungsi sebenar Cerita Jenaka Melayu?
d. Dapatkah satu panduan diperoleh untuk
membantu mereka yang ingin berkecimpung dalam bidang penterjemahan seperti ini?
Kerangka teori: Kajian ini menganalisis dan
mengklafikasikan aspek budaya yang telah diterjemahkan berdasarkan kepada
“Teori dan Teknik Terjemahan” oleh Ainon Mohd. dan AbdullaH Hassan (2005).
Diantara perkara-perkara yang dibincangkan ialah seperti persampelan data,
analisis data dan prosedur kajian.
Kaedah: Penyelidikan ini adalah berdasarkankepada
penelitian terhadap cerita rakyat Melayu iaitu ‘Lebai Malang’ dan ‘Pak
Belalang’ yang diterjemahkan sebagai ‘DerUnglucks-Geistliche’
dan ‘Vater Heuschreck’. Penilitian
dan perbincangan mengupas peratus kejayaan pendekatan pengalihan budaya yang
digunakan oleh penterjemah.
Dapatan kajian setiap tesis atau disertasi: Pengkaji berpendapat bahawa semakin banyak
unsur budaya yang terdapat dalam sesebuah teks, semakin sukarlah ianya
diterjemahkan. Keupayaan bahasa sasaran untuk sesuatu konsep atau maklumat
budaya juga merupakan faktor penting dalam terjemahan budaya. Dirumuskan bahawa
pengalihan unsur budaya genre cerita jenaka ini adalah sesuatu yang mencabar.
Disamping itu ilmu, pengalaman dan daya kreativiti penterjemah amatlah
diperlukan agar pemindahan unsur jenaka seiring dengan pengalihan budaya.
Pemerhatian dan rumusan: Pelajar mendapati penterjemahan genre
sastera terutamanya cerita rakyat yang berunsur jenaka sukar untuk ditemui diterjemahkan ke dalam bahasa selain bahasa
Inggeris seperti di dalam bahasa Jerman yang dikaji oleh pengkaji. Cerita
jenaka dalam bahasa Melayu sering diterjemahkan oleh badan-badan kesusateraan
di kalangan negara dalam pertubuhan ASEAN. Pelajar membuat andaian mungkin
keserupaan budaya dikalangan negara Asia Tenggara yang tidak jauh berbeza dari
segi cara hidup dan cara berfikirlah yang menyebabkan karya-karya penterjemah jenaka
tersebuti terjemahkan.
4.
Tajuk: Penterjemahan Kata Kerja
Bahasa Cina-Bahasa Melayu: Satu Analisis Ketepatan Makna Padanan
Nama penyelidik:Goh Sang Seong
Pernyataan masalah: Padanan kata kerja dalam terjemahan antologi
cerpen bahasa Cina-bahasa Melayu. Antologi berkenaan berjudul ‘Cerpen Pilihan
Sastera Mahua III: Dalam Hujan Renyai’
Objektif: Meneliti ketepatan makna padanan kata kerja.
Persoalan kajian:Sebanyak(10) kata kerja tersebut yang
merangkumi seratus dua puluh enam (126) padanan yang berlainan dalam bahasa
Melayu telah dikumpulkan daripada enam (6) buah cerpen dalam antologi tersebut
yang diterjemahkan oleh enam (6) orang penterjemah berlainan.
Kerangka teori: Kajian ini memanfaatkan himpunan beberapa
teori yang dipilih secara eklektik iaitu pendekatan penterjemahan tentang
kepadanan kata Newmark (1981), teori semantik Kempsin (1977), Chierchia &
McConnell-Ginet (1990) tentang makna kata kerja, Analisis Komponen Makna oleh
Nida (1975) tentang makna hakiki dan makna komposisi argumen serta makna
konteks, klafikasi kata kerja Li Kong Zhi mengikut makna semantik (1988) serta definisi makna oleh Lyons (1977)
Kaedah: Kesemua 10 kata kerja yang dibincangkan
dianalisis makna semantiknya dengan menggunakan kaedah analisis semantik
Kempson (1977), Chierchia & Mc Connell (1990) dan Nida (1975) diperincikan
dalam bahagian Pengenalan. Bagi menganalisis perbandingan makna antara kata
kerja dalam bahasa Cina dengan padanannya dalam bahasa Melayu pula dijalankan
untuk menentukan jenis terjemahan Newmark (1981) yang dihasilkan oleh penterjemah.
Dapatan kajian setiap tesis atau disertasi: Kajian ini menunjukkan bahawa padanan kata
kerja ‘satu lawan banyak’ sememangnya wujud dalam penterjemahan kata kerja
bahasa Cina ke dalam bahasa Melayu. Keadaan ini menghasilkan pelbagai jenis
padanan iaitu terjemahan tepat, terjemahan berlebihan, terjemahan berkurangan,
terjemahan salah dan terjemahan taksa.
Pemerhatian dan rumusan: Pelajar melihat kajian ini mengesahkan lagi
bahawa bahasa Melayu sangat kaya dengan padanan kata kerja. Pengguna terjemahan
bahasa Melayu samada dalam penulisan atau perbualan mempunyai banyak pilihan
kata samada untuk meluahkan ekspresi perasaan mereka melalui terjemahan berlebihan atau terjemahan
sepadan.
5.
Tajuk: Kata Soal Bila Dalam Dialek Kedah Melayu Baling:
Satu Analisis Sintaksis
Nama penyelidik: Fazal Mohamed Sultan,Zaharani Ahmad, Nor
Hashimah Jalaluddin dan Harishon Radzi.
Pernyataan masalah: Kata soal yang sama di dalam suatu ayat
soal boleh mempunyai dua posisi yang sama yang berbeza.
Objektif: Melihat satu
daripada pelbagai bentuk kata soal yang kompleks kerana kata soal ini mempunyai
posisi yang berbeza-beza dalam ayat. Kata soal yang dibincangkan dan dianalisis
secara sintaksis di sini ialah kata soal bila dalam dialek Kedah.
Persoalan kajian: Kajian ini menghuraikan kota soal bila
melalui analisis sintaksis berpandukan kerangka Program Minimalis Chomsky untuk
menjawab persoalan dari segi posisi sebenar kata soal tersebut.
Kerangka teori: Analisis sintaksis berpandukan kerangka
Program Minimalis oleh Chomsky (1995)
Kaedah: Kajian kata soal
telah dilakukan di Kedah. Kawasan kajian tersebut meliputi empat penjuru Kedah,
iaitu Baling, Kubang Pasu, Kuala Nerang dan Kubang Rotan.
Dapatan kajian setiap tesis atau disertasi: Kajian ini mendapati kata soal bila boleh
mempunyai kedua-dua posisi, iaitu di awal dan di akhir ayat. Posisi di awal
ayat dikenali sebagai posisi in situ
manakala posisi di akhir ayat dikenali sebagai posisi bergerak. Posisi in situ amat bertentangan daripada
bahasa baku bahasa Melayu.
Pemerhatian dan rumusan:
Pelajar
mendapati kata soal bila apabila digunakan di geografinya ditengah-tengah
pengguna bahasa Melayu standard misalnya di Selangor dan Kuala Lumpur,
biasanyanya mereka yang berdialek Kedah ini akan menggunakannya di awal ayat,
mungkin disebabkan asimilasi dominasi oleh penutur bahasa Melayu standard itu
sendiri yang digunakan di awal ayat.
6.
Tajuk: Kebolehterjemahan Budaya
Tabiat Bahasa Cina-Bahasa Melayu.
Nama penyelidik: Goh Sang Seong
Pernyataan masalah: Kebolehterjemahan budaya tabiat yang
tergolong dalam kata kerja
Objektif: Meneliti fenomena kebolehterjemahan budaya
tabiat dalam bahasa Cina ke dalam bahasa Melayu.
Persoalan kajian: Untuk
mencapai objektif kajian, persoalan berikut dikemukakan: Apakah
kebolehterjemahan budaya tabiat dalam bahasa Cina ke dalam bahasa Melayu?
Kerangka teori:
Konsep kebolehterjemahan Baker (1998) dan Larson (1984). Teori semantik
iaitu analisis komponen makna Katz & Fodor (1963), Nida (1975) dan Jackson
(1988). Mengklafikasikan data kajian dan meneliti ketepatan makna kata budaya
teori oleh Kempson (1977) , Chierchia dan McConnell-Ginet (1990).
Kaedah: Pengkaji memanfaatkan teori semantik Kempson
(1977), Chierchia dan McConnell-Ginet (1990), pengkaji juga menganalisis data
dengan membahagikan beberapa subkategori
mengikut sifat masukan leksikalnya iaitu:
1) Masukan leksikal kata kerja teks sumber:
AGEN-Matlamat-Objek dan masukan leksikal kata padanan: AGEN-Matlamat-Objek;
2) Masukan leksikal kata kerja teks sumber:
AGEN-Objek dan masukan leksikal kata padanan: AGEN-Objek;
3) Masukan leksikal kata kerja teks sumber:
Matlamat-Objek dan masukan leksikal kata padanan: Matlamat-Objek
4) Masukan leksikal kata kerja teks sumber: AGEN
dan masukan leksikal kata padanan: AGEN;
5) Masukan leksikal kata kerja teks sumber:
AGEN-Eksperienser dan masukan leksikal kata padanan: AGEN-Eksperienser;
6) Masukan leksikal kata kerja teks sumber:
AGEN-Objek dan masukan leksikal kata padanan: AGEN
7) Kata kerja teks sumber diterjemahkan menjasi
kata nama teks sasaran.
Dapatan kajian setiap tesis atau disertasi: Dapatan kajian menunjukkan bahawa
kebanyakan sampel budaya tabiat dalam bahasa Cina bersifat tidak boleh terjemah
ke dalam bahasa Melayu.
Pemerhatian dan rumusan: Pelajar mendapati
bahawa ketidakbolehterjemahan
budaya tabiat daripada bahasa Cina kepada bahasa Melayu ini bukan satu kekangan
kepada penterjemahan itu sendiri. Disinilah kreativiti penterjemah diuji bagi
menghasilkan kesepadanannya.
7.
Tajuk: Sikap dan Kefahaman
Pelajar Terhadap Dialek Negeri Sembilan: Kajian Sosiolinguistik
Nama penyelidik: Mohammad Fadzeli Jaafar, Norsimah Mat Awal
dan Idris Aman
Pernyataan masalah:Menyiasat sikap dan kefahaman pelajar
terhadap dialek Negeri Sembilan.
Objektif: Mengetahui sejauhmanakah penguasaan dialek di
kalangan pelajar menengah rendah di Negeri Sembilan.
Persoalan kajian: Soal selidik dalam kajian ini terdiri dari
tiga bahagian, iaitu latar belakang responden, sikap responden terhadap dialek
Negeri Sembilan dan soalan pilihan.
Kerangka teori: Labov (1966) menggunakan sampel pertuturan
secara individu dan berkumpulan. Beliau mengkaji penganalisaan bahasa
pertuturan dengan mengaplikasi faktor-faktor sosial seperti gaya berbahasa,
jantina dan status sosioekonomi.
Kaedah: Menanyakan soalan (naming question) tentang
sesuatu dan soal selidik yang berbentuk pilihan.
Dapatan kajian setiap tesis atau disertasi: Hasil kajian ini menunjukkan bahawa semakin
tinggi kelas sosial pelajar, semakin rendah pemahaman mereka terhadap dialek
Negeri Sembilan. Wujud pola perubahan bahasa dalam kalangan remaja di Negeri
Sembilan seiring dengan status sosial.
Pemerhatian dan rumusan: Apa diperjelaskan oleh pengkaji tidak
banyak kajian yang dilakukan terhadap dialek dari selatan seperti dialek Negeri
Sembilan ini jika dibandingkan dengan dialek Melayu Pantai Timur dan dialek
Melayu Utara. Pengalaman pelajar sendiri, pelajar cukup senang untuk menulis
sama ada membalas surat di dalam talian di dalam dialek Negeri Sembilan kepada
rakan-rakan yang berasal dari negeri berkenaan. Pelajar beranggap sekiranya
kita menulis atau bercakap dalam bahasa yang diketahui oleh penutur asalnya
perbualan itu akan menjadi cepat mesra dan santai.
8.
Tajuk: Aspek Metafora Dalam Rentong Dan Srengenge: Analisis Kaedah Penterjemahan Dan Pemindahan Makna
Nama penyelidik: Abdul Rahman Mandali dan Hasuria Che Omar
Pernyataan masalah: Membincangkan aspek pemindahan makna dalam
penterjemahan metafora yang terdapat dalam dua teks kesusasteraan Melayu; iaitu
Rentong dan Srengenge oleh Shahnon
Ahmad, dan terjemahannya Rope of Ash
dan Srengenge oleh Harry Aveling.
Objektif: Membincangkan aspek pemindahan makna dalam
penterjemahan metafora yang terdapat dalam dua teks kesusasteraan Melayu, iaitu
Rentong dan Srengenge oleh Shahnon Ahmad dan terjemahannya Rope of Ash dan Srengenge
oleh Harry Aveling.
Persoalan kajian: Perbezaan aspek dalam budaya yang berbeza
boleh menimbulkan masalah dalam penterjemahan.
Kerangka teori: Teori metafora konseptual oleh Lakoff dan
Johnson (1980), pendekatan penterjemahan berdasarkan makna oleh Larson (1980),
kehilangan makna dalam penterjemahan oleh Newmark (1981) dan konsep
ketidakbolehterjemahan oleh Catford (1969).
Kaedah: Kaedah garis panduan menterjemah metafora
yang disarankan oleh Larson (1984) seperti:
1.
Metafora
boleh dikekalkan sekiranya bahasa sasaran membenarkan (berbunyi sejadi dan
dapat difahami dengan baik oleh pembaca sasaran.
2.
Metafora
boleh diterjemahkan sebagai simile.
3.
Metafora
boleh digantikan dengan metafora bahasa sasaran yang mempunyai maksud yang
sama.
Dapatan kajian setiap tesis atau disertasi: Pemerhatian menunjukkan bahaw, a)
kebanyakan elemen metafora bahasa sumber telah diterjemahkan kepada pengertian
tanpa dikekalkan struktur metaforanya; b) metafora bahasa sumber dikekalkan
dalam metafora bahasa sasaran, dan pengekalan ini pada kebanyakan masanya
dilihat sebagai kaedah terjemahan yang ideal.
Pemerhatian dan rumusan: Dalam analisis
penilaian penterjemahan pelajar sendiri terhadap novel Rentong oleh Shahnon Ahmad dan terjemahannya Rope
of Ash untuk tugasan tutorial. Terdapat banyak aspek
metafora yang janggal dengan budaya tempatan yang diterjemahkan.
9.
Tajuk: Perbandingan Terjemahan
Manusia Dengan Terjemahan Mesin Dalam Buku Fitness
24/7
Nama penyelidik: Nur Faezah Mohd Ayob dan Hasnah Mohamad
Pernyataan masalah: Bagi menentukan kekurangan dan kelebihan
yang terdapat pada terjemahan mesin (teknologi semasa) berbanding terjemahan
yang dihasilkan olej manusia menggunakan Google
Translate.
Objektif: Mengkaji persamaan yang wujud antara
terjemahan manusia dengan terjemahan mesin untuk menterjemahkan teks teknikal.
Persoalan kajian: Perincian persamaan yang dilihat oleh
pengkaji adalah dari aspek pilihan kata, struktur ayat dan makna keseluruhan
ayat bagi kedua-dua hasil terjemahan.
Kerangka teori: Pendekatan fungsional oleh Christian Nord.
Kaedah: Analisis teks dijalankan terhadap buku Fitness 24/7 (2008) yang telah
diterjemahkan ke dalam bahasa Melayu oleh Kevin Zahri (mewakili terjemahan
manusia) menerusi buku Cergas 24/7
(2008), manakala Google Translate
digunakan untuk mewakili terjemahan mesin.
Dapatan kajian setiap tesis atau disertasi: Dapatan kajian menunjukkan bahawa persamaan
yang wujud antara terjemahan manusia dengan terjemahan mesin dalam menterjemahkan
teks teknikal adalah rendah, iaitu sebanyak 31.6 peratus. Penterjeahan mesin
masih memerlukan tenaga manusia untuk menghasilkan terjemahan yang lebih baik.
Pemerhatian dan rumusan: Pelajar sangat tertarik bagaimana analisis
ini dijalankan dimana pengkaji membuat perbandingan terjemahan mesin dan
terjemahan manusia menerusi jadual parimeter perbandingan tiga faktor iaitu
aspek pilihan kata, struktur ayat dan makna. Dapatanya mudah dan amat berkesan
untuk dilihat perbezaan antara kedua-dua mesin dan manusia.
10.
Tajuk: Penterjemahan Gaya
Bahasa Daripada Bahasa Inggeris Kepada Bahasa Melayu Dalam Baris Kepala Iklan
Nama penyelidik: Haslina Haroon
Pernyataan masalah: Baris kepala iklan berbahasa Inggeris.
Objektif: Menganalisis fungsi baris kepala dalam iklan bahasa
Inggeris, menentukan unsur gaya bahasa yang digunakan dalam iklan tersebut,
meneliti cara baris iklan tersebut diterjemah dalam bahasa Melayu.
Persoalan kajian:
1. Apakah fungsi baris kepala dalam teks iklan
bahasa Inggeris dalam akhbar di Malaysia?
2. Apakah unsur gaya bahasa yang digunakan dalam
baris kepala teks iklan bahasa Inggris tersebut?
3. Bagaimanakah unsur gaya bahasa dalam baris
kepala teks iklan bahasa Inggeris tersebut diterjemahkan kepada bahasa Melayu?
4. Apakah kesan penggunaan prosedur terjemahan
terhadap fungsi baris kepala teks iklan terhasil.
Kerangka teori: Konteks text
type atau jenis teks dipelopori oleh Reiss (2012). Konsep penterjemahan
teks promosi oleh Torresi (2010). Penterjemahan budaya pada peringkat pragmatik
seperti (1) pemindahan sepenuhnya, (2) perubahan minimum dan (3) beradaptasi
yang dikemukan oleh Jettmarova, Piotrowska dan Zauberga (1997).
Kaedah: Sumber data untuk kajian ini perlu memenuhi
dua kriteria, iaitu : (1) teks iklan bahasa Inggeris mestilah teks bercetak
yang mempunyai baris kepala yang mempunyai unsur gaya bahasa; dan (2) teks
iklan bahasa Inggeris tersebut mestilah juga mempunyai terjemahannya dalam
bahasa Melayu dalam bentuk bercetak. Penelitian dilakukan terhadap enam set (6)
teks iklan memokuskan kepada unsur gaya bahasa dalam baris kepala teks iklan tersebut dan terjemahannnya.
Dapatan kajian setiap tesis atau disertasi: Baris kepala dalam bahasa Inggeris
mempunyai pelbagai fungsi dan menggunakan pelbagai unsur gaya bahasa. Analisis
ini juga menunjukkan bahawa sesetengah baris kepala yang diterjemahkan dalam
bahasa Melayu tidak menggunakan sebarang unsur gaya bahasa.
Pemerhatian dan rumusan: Pelajar sendiri pernah membuat tugasan
baris kepala iklan ini. Pelajar memilih teks promosi iklan minuman susu jenama
Dutch Lady dalam bahasa Melayu dengan memadankannya dengan teks iklan yang sama
dalam bahasa Inggeris. Dalam analisis yang dilakukan aspek visual seperti latar
belakang visual masih dikekalkan namun teks iklan bahasa Inggeris didapati
berlaku kekurangan terjemahan. Manakala aspek budaya amat diberi perhatian
untuk sesuaikan dengan pembaca sasaran. Analisis pengkaji ini amat membantu
dalam mengetahui aspek-aspek psikologi yang dipertimbangkan oleh pembaca iklan.
11.
Tajuk: Strategi Penterjemahan
Nilai dan Kepercayaan Dalam Novel Sungai
Mengalir Lesu
Nama penyelidik: Nur Hafeza Ahmad Marekan dan Goh Sang Seong
Pernyataan masalah: Mentifaks unsur kepercayaan dan nilai.
Objektif: Membincangkan penterjemahan mentifaks unsur
kepercayaan dan nilai daripada bahasa Melayu kepada bahasa Inggeris.
Persoalan kajian: Data yang dianalisis dipetik daripada novel Sungai Mengalir Lesu, karya A. Samad
Said (1967) yang telah diterjemahkan oleh Aveling (1981).
Kerangka teori: Konsep makna situasi oleh Larson (1984),
definisi nilai dan kepercayaan oleh Katan (2004) serta definisi mentifak oleh
Huxley (1957).
Kaedah: Perbincangan data dikelaskan mengikut
strategi penterjemahan yang digunakan oleh penterjemah dalam menterjemahkan
unsur nilai dan kepercayaan. Perbincangan data dimulakan dengan petikan teks
(TS merujuk teks sumber, TT merujuk teks terjemahan, dan halaman disertakan
dalam kurungan) yang mempunyai unsur kepercayaan dan nilai (yang digelapkan
ayat) dalam teks sumber dan padananannya dalam teks terjemahan.
Dapatan kajian setiap tesis atau disertasi: Didapati bahawa unsur nilai dan kepercayaan
dalam bahasa sumber yang berkongsi medan semantik budaya yang serupa dengan
nilai dan kepercayaan dalam bahasa sasaran lebih cenderung disampaikan kembali
dalam teks terjemahan melalui pendekatan dokumentari, manakala unsur nilai dan
kepercayaan dalam bahasa sumber yang tidak wujud dalam bahasa sasaran lebih
kerap diterjemahkan dengan menggunakan pendekatan instrumental.
Pemerhatian dan rumusan: Walaupun pelajar merasakan konsep penterjemahan
mentifaks unsur kepercayaan dan nilai ini akan sukar diamati pada awalnya.
Namun pemahaman terhadapnya semakin berubah setelah diberikan dengan sampel
contoh analisis oleh pengkaji.
12.
Tajuk: Perkhidmatan Terjemahan Dalam-Talian
Malaysia: Satu Kajian Awal
Nama penyelidik: Intan Safinaz Zainuddin dan Quah Chiew Kin
Pernyataan masalah: Membincangkan perkhidmatan terjemahan
dalam-talian.
Objektif: Membina satu kompendium perkhidmatan
terjemahan dalam laman web oleh individu dan syarikat swasta di Malaysia.
Persoalan kajian:
1.
Mengkaji
jumlah penterjemah di Malaysia yang menggunakan laman web dalam Internet untuk
mempromosikan perkhidmatan penterjemahan.
2.
Mengumpul
kesemua alamat laman web yang diiklankan, menganalisis perkhidamatan yang
ditawarkan, pasangan bahasa yang terlibat, jenis teks yang diterjemahkan dan
bayaran yang ditawarkan.
3.
Menganalisis
perbandingan antara laman web milik penterjemah tempatan dan luar negara.
Kerangka teori: Pemasaran penterjemahan menerusi internet oleh
Jesmit Dhillon (2000).
Kaedah: Metodologi menerusi pengumpulan alamat laman
web dan maklumat mengenai penterjemah dan syarikat ini ialah dengan menggunakan
gelintar atau enjin carian tempatan dan antarabangsa seperti Msn,com.my, Yahoo.com, Google.com,
Catcha.com.my, Lycosasia.com.my, Malaysia Central.com, E-Borneo.com dan Cari.com.my.
Dapatan kajian setiap tesis atau disertasi: Lebih kurang 9 laman web penterjemah dan
syarikat terjemahan yang berdaftar di Malaysia telah dijumpai. Laman-laman web
ini menyediakan maklumat-maklumat penting seperti latar belakang penterjemah
dan syarikat, jenis teks yang diterjemahkan, bahasa yang terlibat, hala bahasa,
harga perkhidmatan, cara penghantaran teks dan alamat email untuk perhubungan.
Pemerhatian dan rumusan:
Kajian
ini boleh dikatakan kajian permulaan terjemahan dalam talian di Malaysia. Namun
selepas 12 tahun telah banyak perubahan yang berlaku selaras kepantasan
teknologi maklumat digital yang berasaskan komputer. Telah banyak pemain-pemain samada penterjemah
bebas, syarikat atau badan penterjemah yang menggunakan medium dalam talian
bukan sahaja menyediakan perkhidmatan malah memasarkan sendiri produk
terjemahan mereka. Maklumat dalam kajian ini sangat berguna terutamanya dalam
melihat penawaran harga perkhidmatan.
13.
Tajuk: Analisis Kohesi Wacana
Sains Berdasarkan Teori Nahu Fungsian
Nama penyelidik: Mohammad Fadzeli Jaafar, Idris Aman dan
Norsimah Mat Awal
Pernyataan masalah: Kohesi dalam teks sains.
Objektif: Mengenal pasti bentuk dan strategi kohesi
dalam teks sains terpilih dan menjelaskan strategi pengarang teks sains
menggunakan unsur kohesi tertentu dalam penyampian maklumat.
Persoalan kajian: Membahaskan (i) batasan kohesi dan (ii)
kategori kohesi. Kajian ini tertumpu pada tiga kategori, iaitu rujukan,
penghubung dan pautan leksikal.
Kerangka teori: Model jenis kohesi seperti rujukan,
penggantian, ellipsis, penghubung dan pautan leksikal oleh Halliday dan Hasan
(1976).
Kaedah: Kajian ini terdiri daripada 24 makalah bahasa
Melayu yang diterbitkan dalam jurnal Sains Malaysiana pada 2012. Kesemua
makalah ini dibahagikan mengikut bidang masing-masing, iaitu biologi (10
makalah), kimia (8 makalah) dan fizik (6 makalah). Makalah dianalisis berdasarkan
program Wordsmith Tools 5 untuk mengenal pasti bentuk dan kekerapan kohesi
dalam ayat.
Dapatan kajian setiap tesis atau disertasi: Kajian ini mendapati bahawa perulangan
leksikal adalah yang paling kerap digunakan dalam teks kajian, diikuti oleh
rujukan dan penghubung.
Pemerhatian dan rumusan: Sungguhpun kajian kohesi ini menumpukan
kepada saintifik bahasa Melayu. Pelajar penterjemahan akan mengaplikasikan
analisis kohesi wacana sains ini apabila mereka mendapat tugasan menterjemah
teks berkenaan. Kajian ini berfaedah untuk menjelaskan penggunaan kohesi yang
baik dalam teks.
14.
Tajuk: Pemerkasaan Jati Diri
Bahasa Melayu: Isu Penyerapan Kata Asing (Empowerment
and Configuration Malay Language Identity: Infiltration of Foreign Vocabularies
Issue)
Nama penyelidik: Zaharani Ahmad, Nor Hashimah Jalaluddin,
Fazal Mohamed Mohamed Sultan, Harishon Radzi & Mohd Shabri Yusof.
Pernyataan masalah: Penyerapan kata asing.
Objektif: Menganalisis beberpa implikasi daripada
penyerapan kata asing dalam proses pemerkasaan jati diri bahasa Melayu.
Persoalan kajian: Penyerapan kata asing bukan sekadar membawa
masuk leksikal baru tetapi disertai dengan sistem nahunya sekali gus
menyebabkan berlakunya pertembungan antara sistem linguistik bahasa sumber
dengan sistem linguistik sasaran. Kajian ini menjelaskan dua proses tersebut
yang akan menimbulkan dua dikotomi iaitu sama ada (i) kata asing itu mengalami perubahan dan penyesuaian untuk mematuhi
sistem bahasa sasaran, atau (ii) kata asing itu mengekalkan bentuk asalnya lalu
membawa masuk ciri baru yang melenggari sistem linguistik bahasa sasaran.
Kerangka teori: Peminjaman perbendaharaan kata oleh Langacker (1968) dan sistem ejaan Zaba
(1965).
Kaedah: Analisis meliputi beberapa kamus terkenal dan
pengucapan lazim dalam kehidupan harian.
Dapatan kajian setiap tesis atau disertasi: Kemasukan perbendaharaan kata daripada
kedua-dua bahasa Arab dan Inggeris mempunyai dua kesan linguistik dalam konteks
pemerkasaan dan pembinaan jati diri bahasa Melayu. Pertama, bahasa Melayu
berjaya mempertahankan jati dirinya dan tidak menerima unsur linguistik asing.
Kedua, bahasa Melayu gagal mempertahankan jati dirinya dan terpaksa menerima
unsur linguistik asing.
Pemerhatian dan rumusan: Pelajar merasakan isu penyerapan kata asing
dalam bahasa asing ini bukan sahaja berlaku dalam bahasa Melayu malah kepada
bahasa dunia yang lain yang menerima peradaban luar masuk ke dalam. Perihal ini
dari satu sudut bukan sahaja memperkayakan sesuatu tamadun itu malah menjadikan
bahasa Melayu khususnya terus dinamik berkembang selaras dengan peredaran
semasa.
15.
Tajuk: Terjemahan Bahasa Kiasan
Dalam Novel Kokoro Dari Bahasa Jepun
Ke Bahasa Melayu – Satu Analisis.
Nama penyelidik: Jaafar Bin Jambi
Pernyataan masalah: Mengkaji dan menganalisis terjemahan bahasa
kiasan daripada bahasa Jepun ke dalam bahasa Melayu untuk mengenal pasti bahasa
kiasan yang digunakan dan strategi-strategi penterjemahan bahasa kiasan yang
diambil penterjemah.
Objektif:
1. Mengenal pasti dan menyenaraikan jenis-jenis
bahasa kiasan yang terdapat dalam teks asal.
2. Mengenal pasti dan menyenaraikan terjemahan
bahasa kiasan yang terdapat dalam teks terjemahan.
3. Mendapatkan kekerapan penggunaan bahasa
kiasan menurut bab.
4. Mengenal pasti dan mengkaji strategi yang
digunakan oleh penterjemah bagi menterjemah bahasa kiasan.
Persoalan kajian:
1. Penggunaan imej yang khusus kepada bahasa dan
budaya sumber.
2. Penggunaan imej yang sama tetapi makna yang
berbeza.
3. Penggunaan imej yang berbeza tetapi makna
yang sama.
4. Perluasan makna.
Kerangka teori: Strategi penterjemahan bahasa kiasan
melalui konsep Taksonomi oleh Larson melalui metafora, simili dan idiom.
Kaedah: Sebuah teks yang dipilih iaitu sebuah novel
terjemahan daripada bahasa Jepun karya Soseki Natsume (1914) berjudul Kokoro yang diterjemahkan ke dalam
bahasa Melayu oleh Thaiyibah Sulaiman.
Dapatan kajian setiap tesis atau disertasi: Daripada analisis yang telah dibuat
didapati antara lain, (1) dibandingkan dengan versi bahasa Melayu, versi bahas
Jepun menggunakan lebih banyak jenis kiasan yang mencerminkan kemungkinan besar
bahawa Jepun pada amnya menggunakan lebih banyak bahasa kiasan dibandingkan
dengan bahasa Melayu. (2) strategi utama yang digunakan oleh penterjemah ialah
menterjemah tanpa mengekalkan unsur-unsur atau imej-imej bahasa kiasan.
Pemerhatian dan rumusan: Pelajar mendapati kajian penterjemahan
bahasa kiasan sangat mencabar. Kelebihan pemahanan terhadap bukan sahaja
terhadap bahasa Jepun sendiri malah aspek budaya dan norma adalah satu
kelebihan kepada pengkaji.
16.
Tajuk: Dialek Melayu
Terengganu: Pendokumentasian dan Pengekalan Warisan Variasi Bahasa Tempatan
Nama penyelidik: Noraien Mansor dan Normaliza Abd Rahim
Pernyataan masalah: Menganalisis dan menjelaskan tentang
ciri-ciri keunikan dialek negeri Terengganu serta strategi pengekalan warisan
variasi bahasa tempatan dalam konteks bahasa lokaliti daerah pesisir pantai.
Objektif: Mendokumentasi dan memelihara serta mengekalkan
khazanah warisan variasi bahasa khususnya bagi dialek negeri Terengganu untuk
mengelakkan kepupusan bahasa tempatan.
Persoalan kajian: Terdapat 5 aspek kajian dialek Terengganu ini
antaranya;
1. Aspek pengguguran dan penggantian.
2. Aspek pemendekan atau ringkasan perkataan.
3. Aspek penegasan sebutan.
4. Aspek penegasan perkataan.
5. Aspek pengayaan kosa kata tempatan.
Kerangka teori:
Tahap linguistik terutamanya dari segi sebutan fonem dan perkataan oleh
Ismail Hussein (1973); Collins J.T. (1983); Amah Hj Omar (1985) dan Abdul Hamid
Mahmood (1990). Dari segi istilah oleh Abdul Hamid Mahmood (1994) yang dirujuk
daripada Mario A. Pei dan Frank Gaynor (1954).
Kaedah: Kajian ini mengaplikasikan kaedah kualitatif
diskriptif menggunakan kaedah soal selidik dan temu bual yang direkodkan dan
ditranskripsikan perbualan daripada informan yang dipantau oleh penutur jati
dialek Melayu Terengganu bagi ketepatan makna di dalam interpritasi data.
Sampel kajian terdiri daripada 120 orang ahli komuniti daripada empat mukim
terpilih bagu kawasan pesisir pantai daerah Kuala Terengganu.
Dapatan kajian setiap tesis atau disertasi: Hasil kajian ini memperlihatkan keunikan
dialek Melayu Terengganu kawasan pesisir pantai mempunyai ciri-ciri tersendiri
dari aspek fonologi dan kosa kata di dalam pertuturan mereka. Antaranya
menyentuh kelainan sebutan bagi aspek bunyi vokal, konsonan, diftong, suku kata
dan kosa kata yang melibatkan pengguguran, penggantian, pemendekkan, penegasan
sebutan, perkataan serta pengayaan kosa kata tempatan.
Pemerhatian dan rumusan: Dalam pemerhatian pelajar secara peribadi
mempunyai ahli keluarga yang berkahwin dengan orang Terengganu yakni adik lelaki pelajar bernikah dengan orang
Besut. Disebabkan geografi Kuala Besut terletak di bahagian utara yang
berhampiran dengan negeri Kelantan maka kebanyakan orang yang tinggal di daerah
ini bercakap dalam dialek Melayu Kelantan. Maka benarlah dalam kajian Asmah Hj.
Omar (1988) dialektologi adalah berlandakan kepada kadar saiz dan geografinya.
17.
Tajuk: Penggunaan Kata Ganti
Nama Dialek Kelantan Dalam Aplikasi WhatsApp
Nama penyelidik: Azrizan Abu Bakar dan Karim Harun
Pernyataan masalah: Kajian ini meneliti penggunaan ganti nama
diri dalam dialek Kelantan dalam WhatsApp
Messenger.
Objektif: Membantu bagi memahami variasi kata ganti
nama diri dialek Kelantan yang digunakan secara meluas dalam aplikasi WhatsApp yang tentunya berbeza
penggunaannya secara lisan yang lebih terhad iaitu ambo, aku, kawe, kito, demo, kami, mu, awok, dio, demo tu dan sdaro.
Persoalan kajian:Terdapat 4 persoalan yang dikaji oleh penkaji
antaranya:
1. Kata ganti nama diri orang pertama
2. Kata ganti nama diri orang kedua
3. Kata ganti nama diri orang ketiga
Kerangka teori: Model ‘Grid Speaking’ oleh Hymes (1974).
Kaedah: Kajian ini menggunakan pendekatan sosiologi
yang merangkumi kaedah kajian kepustakaan dan pemerhatian tidak ikut serta. WhatsApp Group yang dikaji iaitu
‘Sahabat JIP’ mempunyai ahli seramai 22 orang terdiri daripada pensyarah IPG
(Institut Perguruan). Informan berumur 44 hingga 60 tahun. Pengkaji mengikuti
segala komunikasi yang berlangsung tanpa memberi sebarang komen selama tiga
bulan. Dalam kaedah ini, pengkaji mengutip data dengan cara mengklik ke group info,scroll down dan klik email chat, pilih without media kemudian dihantar ke e-mel pengkaji untuk dicetak
Dapatan kajian setiap tesis atau disertasi: Dapatan kajian bahawa kata ganti nama diri
dalam dialek Kelantan adalah unik dan bervariasi. Kata ganti diri ‘ambo’
merupakan yang paling kerap digunakan selain daripada kito, kawe, kite, ambe, dan kambo.
Pemerhatian dan rumusan: Selama ini apabila pelajar ingin bercakap
dialek Kelantan dengan rakan-rakan yang berasal dari negeri itu pelajar sering
menggunakan kata ganti nama diri ‘kawe’ mungkin dipengaruhi oleh media yang
sering menggunakannya. Namun daripaa kajian ini sebenarnya terdapat variasi
yang pelbagai seperti latar dan geografi penuturnya.
18.
Tajuk: Kuala Kangsar Sebagai
Zon Transisi Dialek
Nama penyelidik: Rohani Mohd. Yusof
Pernyataan masalah: Variasi bahasa memperlihatkan
ketidakseragaman dalam penggunaannya.
Objektif: Meninjau dan meneliti variasi dari dialek
Perak, iaitu subdialek Kuala Kangsar.
Persoalan kajian: Antara persoalan yang dikaji ialah;
1.
Kawasan
penyebaran ciri-ciri dialek Perak.
2.
Kawasan
penyebaran ciri-ciri dialek luar atau dialek pendatang.
3.
Kawasan
penyelaan dialek.
Kerangka teori: Sistem bunyi dialek oleh Harun Mat Piah
(1969) dan fonologi dialek Melayu oleh Asmah Hj Omar (1977).
Kaedah: Kajian ini dibahagikan kepada tiga bahagian,
iaitu sumber, pemlihan informan dan analisis data.
Dapatan kajian setiap tesis atau disertasi: Subdialek ini memperlihatkan ciri-ciri
dialek yang bercampur aduk dengan dialek luar dan dialek pendatang. Keadaan ini
telah memperlihatkan satu keunikan dalam dialek Perak dengan gejala linguistik
yang bertumpang tindih. Ini menjadikan Kuala Kangsar sebagai zon atau kawasan
peralihan dialek. Walaubagaimanapun, Kuala Kangsar masih mempertahankan
ciri-ciri dialek Perak.
Pemerhatian dan rumusan:
Ibu bapa
pelajar penghijrah ke Lembah Kelang pada tahun 1970an yang berasal dari Perak Tengah
iaitu di daerah Bota, Parit dimana geografinya sedikit ke bawah daripada kajian
ini dilakukan. Daripada pengamatan pelajar yang sering kedua-dua lokasi ini daripada
tahun 1996 hingga 2000 tidak berlaku perubahan variasi yang dilaporkan oleh pengkaji.
Bagi pelajar subdialek Parit adalah yang mencirikan dialek Perak yang sebenar bukannya
Kuala Kangsar.
19.
Tajuk: Kelain Amatan tentang
Kebolehterjemahan: Kes Bahasa Cina kepada Bahasa Melayu
Nama penyelidik: Goh Sang Seong dan Mashudi Kader
Pernyataan masalah:Kelain Amatan tentang kebolehterjemahan.
Objektif: Mengkaji perbezaan amatan penterjemah tentang
kebolehterjemahan dan kesannya terhadap pengekalan mesej dalam terjemahan
bahasa Cina kepada bahasa Malaysia
Persoalan kajian: Pandangan penilai kedua tentang
kebolehterjemahan aspek budaya dalam terjemahan BMn-BM dalam rencana ini akan diteliti oleh penilai pertama mengikut
kategori antaranya:
1. Amatan penilai kedua tentang kebolehterjemahan
budaya ekologi.
2. Amatan penilai kedua tentang
kebolehterjemahan budaya material.
3. matan penilai kedua tentang kebolehterjemahan
budaya organisasi, adat resam, aktiviti, prosedur, konsep.
4. Amatan penilai kedua tentang
kebolehterjemahan budaya gerak isyarat dan amalan.
Kerangka teori: Idea menterjemah Newmark (1988), Larson
(1984), Venutti (1992 & 1995).
Kaedah: Lima puluh butiran linguistik yang
mengandungi pelbagai unsur budaya daripada teks Shui Hu Zhuan, telah dijadikan
korpus kajian. Borang penilaian yang mengandungi lima puluh butiran linguistik
yang berunsur budaya telah diedar kepada penilai kedua. Mereka adalah pelajar
rancangan penterjemahan yang fasih dalam kedua-dua bahasa itu.
Dapatan kajian setiap tesis atau disertasi: Analisis kuantitatif mudah dan kualitatif
yang dijalankan telah menunjukkan perbezaan amatan tentang tahap
kebolehterjemahan setiap butiran linguistik antara pihak peneliti dengan
penilai kedua menjadi punca utama wujudnya pelbagai output terjemahan, dan
mesej utama dalam teks sasaran tidak begitu berbeza antara yang dihasilkan
amatan kebolehterjemahannnya oleh individu-individu berlainan.
Pemerhatian dan rumusan: Daripada analisis kajian ini pelajar
mendapati kajian ini adalah kesinambungan daripada tesis pengkaji yang mengkaji
tajuk ‘Kebolehterjemahan Aspek-Aspek Budaya Dalam Terjemahan Shui Hu Zhuan’ yang diselia oleh
penyelidik kedua.
20.
Tajuk: Prosedur Peminjaman dan
Elemen Sosiobudaya Dalam Terjemahan Rihlat
Ibn Battutah” (Borrowing and The Sociocultural Elements in The Translation
of Rihlat Ibn Battutah),
Nama penyelidik: Idris Mansor
Pernyataan masalah: Prosedur peminjaman dan elemen sosiobudaya.
Objektif: Mengenal pasti prosedur penterjemahan yang
digunakan oleh penterjemah teks ‘Pengembaraan Ibn Battutah’ dalam menterjemah
beberapa elemen budaya yang dipilih.
Persoalan kajian: Antara faktor terlibat yang dikaji dalam
kajian ini ialah;
1. Status bahasa Arab di Malaysia.
2. Polisi bahasa kebangsaan terhadap peminjaman
perkataan asing.
3. Kemasyhuran teks sumber.
4. Latar belakang para penterjemah.
5. Fungsi teks sumber dan sasaran.
Kerangka teori: Konsep keberangkalian (probability) oleh Toury (2004) dan konsep “pemerhatian dan
penerangan” (observation and explanation)
yang diperkenalkan oleh Pym, Shlesinger dan Jettamarova (2006).
Kaedah: Kaedah
"pemerhatian dan penerangan" dan disokong oleh pendekatan temu bual,
kajian ini dijalankan bagi mengenal pasti pengaruh sosiobudaya yang terlibat
dalam pemilihan prosedur peminjaman sebagai pendekatan utama dalam
menterjemahkan elemen-elemen budaya tersebut.
Dapatan kajian setiap tesis atau disertasi: Hasil kajian mendapati bahawa selain
ketiadaan padanan satu lawan satu bagi data teks sumber yang dipilih, pengaruh
faktor-faktor luaran juga terlibat dalam pemilihan peminjaman sebagai antara
prosedur penting dalam terjemahan tersebut
Pemerhatian dan rumusan: Pelajar mendapati kajian ini berguna untuk
digunakan dalam projek akhir iaitu terjemahan buku. Pendekatan tranliterasi
daripada bahasa Arab ke bahasa Melayu boleh digunakan dalam kajian pendekatan
yang akan digunakan nanti terutamanya tejemahan kata pinjaman bahasa Arab yang
diterjemahkan ke bahasa Inggeris dan seterusnya ke dalam bahasa Melayu.
21.
Tajuk: Penterjemahan Frasa Al-Idafah Arab-Melayu Menggunakan Google Translate.
Nama penyelidik: Khadijah Sjahrony & Maheran Ahmad
Pernyataan masalah: Kajian ini ingin melihat dan menganalisis perbandingan
hasil terjemahan antara manusia dengan mesin dalam menterjemahkan frasa idafah
serta melihat kelebihan dan kekurangan antara kedua-duanya.
Objektif: Menilai dan menganalisis perbandingan antara
hasil terjemahan manusia dengan mesin dalam menterjemah frasa Arab.
Persoalan kajian:
1. Adakah terjemahan dapat
dilakukan oleh komputer?
2. Adakah komputer atau
mesin mampu menghasilkan terjemahan yang baik?
3. Sejauhmanakah terjemahan
dapat diterima?
Kerangka teori: Ilya Ulitkin (2011) dalam jurnalnya bertajuk ‘Computer-assisted
Translation Tools: A Brief Review’ mengupas tentang terjemahan berbentukan
mesin komputer. Menurutnya pendekatan yang dilakukan komputer dalam membantu
proses terjemahan termasuk perisian komputer, kamus dan korpus linguistik dan
sistem korpora untuk setiap bahasa. Tiga pendekatan dalam terjemahan bertulis
pula iaitu mesin terjemahan berdasarkan peraturan bahasa sumber dan sasaran,
kedua mesin terjemahan statistik dan akhir terjemahan yang berbentukan
komputer.
Kaedah: Penganalisaan data kajian menggunakan kaedah
analisis kandungan (content analysis) kerana tertumpu kepada kajian korpus (novel)
yang berbentuk diskriptif. Analisis data melibatkan dua kategori perbandingan
iaitu:
1. Enjin terjemahan Google mewakili mesin
terjemahan.
2. Penterjemah Nahmar Jamil mewakili terjemahan
manusia.
Dapatan kajian setiap tesis atau disertasi: Kajian mendapati bahawa mesin tidak mampu menterjemah
frasa idafah dengan sempurna, terjemahan manusia tetap mempunyai nilai dan
kualiti yang lebih baik berbanding mesin.
Pemerhatian dan rumusan: Kajian ini memperdalamkan lagi ilmu
pelajar berkenaan dengan terjemahan mesin dan terjemahan manusia. Sebelum ini
pelajar kurang membuat penilaian bagaimana proses penterjemahn mesin itu
terhasil. Hasil kajian ini sangat bermafaat kepada pelajar untuk menggunakan
kedua-duanya dalam projek terjemahan mendatang.
22.
Tajuk: Tinjauan Literatur
Penterjemahan Novel Melayu ke Bahasa Arab
Nama penyelidik: Noorsyuhada Mohamed Salleh & Maheran
Ahmad
Pernyataan masalah: Kajian ini dijalankan bertujuan untuk: (1)
Mengenal pasti kajian-kajian lalu yang telah ditulis oleh para sarjana; (2)
Menentukan aspek yang masih belum dikaji oleh para sarjana untuk dijadikan
kajian baru.
Objektif: Menyorot aktivit penterjemahan novel dalam
Bahasa Melayu ke Bahasa Arab.
Persoalan kajian:
1. Apakah kajian dalam bidang terjemahan yang
dikaji oleh sarjana?
2. Apakah aspek dalam terjemahan yang belum
dikaji?
Kerangka teori: Monique Zaini-Lajoubert memperkatakan
kedua-dua permasalahan bahasa dan budaya. Beliau menghuraikan bagaimana cara
mengatasi masalah-masalah terjemah yang disebabkan perbezaan linguistik dan
sosiobudaya antara bahasa sumber (bahasa Melayu dan bahasa sasaran (bahasa
Perancis).
Kaedah: Kajian ini berbentuk kajian kualitatif dan
menggunakan kaedah kepustakaan untuk mendapatkan data. Data dikumpul daripada
buku, jurnal, tesis, kertas kerja, abstrak persidangan dan sebaginya. Data yang
diperoleh dianalisis secara diskriptif.
Dapatan kajian setiap tesis atau disertasi: Kajian ini mendapati masih belum ada
pengkaji yang membincangkan secara khusus penterjemahan dari Bahasa Melayu ke
Bahasa Arab dan perkara ini boleh dijadikan tajuk kajian pada masa akan datang
agar disiplin terjemahan lebih maju. Dicadangkan agar bidang penterjemahan
Melayu –Arab dijadikan kajian oleh para sarjana khususnya yang berkaitan dengan
masalah atau pendekatan mahupun strategi yang boleh digunakan untuk menterjemah
kan karya sastera Melayu, terutamanya novel ke bahasa Arab.
Pemerhatian dan rumusan: Sorotan kepustakaan penterjemahan novel
Melayu ke bahasa Arab ini telah memberi gambaran sebenar mengenai senario yang
berlaku di Malaysia. Perihal ini juga dapat memberi gambaran sebenar kepada
badan-badan penterjemahan atau penerbit buku mengenai polemik yang berlaku.
23.
Tajuk: Konsep Syarat Terjemahan
Hadith
Nama penyelidik: Khairul Amin Mohd Zain dan Mohd Norzi Nasir
Pernyataan masalah: Di Malaysia khasnya, gerakan penterjemahan
hadith telah lama bermula sejak zaman Syeikh Daud al-Fathani dan zaman Syeikh
al-Marbawi lagi. Namun, terjemahan tersebut masih lagi belum memadai, tambahan
pula perkembangan bahasa sentiasa berubah menurut perubahan semasa dan
keperluan masyarakat terhadap hadith makin terserlah kerana adanya kesedaran
agama yang kian bertambah.
Objektif: Kajian ini membincangkan konsep, syarat dan
cadangan dalam menghasilkan terjemahan hadith yang bermutu.
Persoalan kajian: Antara persoalan yang timbul diutarkan ialah
apabila makna hadith itu dipindahkan pula ke dalam bahasa sasar, apakah teks
sasar tersebut boleh dianggap mempunyai kedudukan yang serupa dengan teks atau
lebih rendah daripadanya, atau ia akan mendapat lebih tinggi daripada teks yang
asal?
Kerangka teori: Konsep terjemahan hadith oleh Hakim bin
Zainal, Nida dan Taber (1974) dan Ainon
Muhammad (1985).
Kaedah: Analisis kandungan dokumen daripada pelbagai
sumber primer dan sekunder yang berautoriti.
Dapatan kajian setiap tesis atau disertasi: Hasil kajian mendapati walaupun dewasa ini
kesemua hadith dengan mudah, akan tetapi masih lagi terdapat golongan yang tidak
bernasib baik kerana tidak mampu membaca dan memahami hadith-hadith tersebut.
Ini kerana mereka tidak berkebolehan dalam bahasa Arab
Pemerhatian dan rumusan:
Melalui kajian ini pelajar lebih memahami tentang apakah syarat-syarat
dan kepakaran yang diperlukan dalam menterjemahkan hadis. Kajian ini memberikan
beberpa idea kepada pelajar untuk melakukan projek penterjemahan akan datang.
24.
Tajuk: Konsep Sinonim Dalam
Teks Terjemahan Novel The Pearl Ke
Dalam Bahasa Melayu Oleh Abdullah Hussain
Nama penyelidik: Nurulhayati Zulfadinamis & Che Ibrahim Salleh.
Pernyataan masalah: Konsep sinonim dalam bidang penterjemahan
memerlukan penelitian mendalam dari segi penggunaan setiap kata yang membawa
makna yang sama. Akan tetapi, penggunaan setiap kata itu dinilai berdasarkan
konteks dan situasi serta pengalaman kebudayaan yang dimiliki oleh pengarang,
penterjemah, atau golongan sasaran penutur natif bahasa sumber.
Objektif: Mengenal pasti terjemahan teks The Pearl ke dalam bahasa Melayu
berasaskan padanan kata dan menganalisisnya secara semantik dengan menggunakan
kaedah analisis teks.
Persoalan kajian: Antara persolan yang dikaji ialah:
1.
Komponen
sinonim dalam srktuktur kata
2.
Komponen
sinonim dalam konteks pentafsiran ayat
3.
Komponen
sinonim dalam kaedah penterjemahan
4.
Komponen
sinonim dalam kebudayaan bahasa sasaran
Kerangka teori: Konsep sinonim oleh Verhar (1978) dan Asmah
(1978). Selain itu bahagian penganalisisan data menggunakan teori semantik
analisis komponen oleh Parera (2004).
Kaedah: Kajian in menggunakan kaedah penyelidikan
kepustakaan dan analisis teks. Kaedah penyelidikan kepustakaan dijalankan
bertujuan untuk mengumpul bahan berkaitan teks sastera “The Pearl” dalam BS dan
BSS, disamping membuat rujukan melalui buku, jurnal, tesis, monograf, artikel
dan kamus yang menjadi alat bantuan asas bagi tujuan pelaksanaan kajian.
Dapatan kajian setiap tesis atau disertasi: Dapatan kajian menunjukkan bahawa terdapat
beberapa konsep sinonim yang dikenal pasti dalam teks terjemahan tersebut,
iaitu sinonim dalam struktur kata, konteks pentafsiran ayat, kaedah
penterjemahan, dan kebudayaan bahasa sasaran.
Pemerhatian dan rumusan: Kajian konsep sinonim dalam teks terjemahan
novel ini adalah penyelidikan kata seerti kepada bahasa sasaran terjemahan itu
dilakukan. Secara umumnya kesinoniman ini dihadapai oleh mana-mana penterjemah
dalam membuat pilihan kata yang tepat. Semasa menterjemahkan teks pelajar
sendiri berjumpa dengan sinonim ini daripada sumber seperti kamus misalnya Pusat
Rujukan Persuratan Melayu (PRPM) memberi ruang kepelbagaian dalam membuat
pemilihan kata yang sesuai.
25.
Tajuk: Frasa Nama Bahasa
Malaysia dan Bahasa Inggeris di Dalam Teks Terjemahan : Satu Kajian
Perbandingan Struktur, Makna dan Strategi Terjemahan
Nama penyelidik: Mazura @ Mastura Bt Muhammad
Pernyataan masalah: Kajian ini memberikan tumpuan kepada N’
Subjek, N’ dalam Predikat dan N’ dalam Ayat Pasif dan Ayat Kehadiran untuk
meninjau perubahan struktur, makna dan strategi terjemahan antara kedua-dua
bahasa.
Objektif:Kajian ini cuba:
1 Membandingkan secara terperinci struktur bagi
frasa nama BM dengan BI dalam teks
terjemahan Ranjau Sepanjang Jalan
(Shahnon, 1966) dan Rentung (Shahnon,
1983);
2 Mengenal pasti kesan perubahan makna yang
wujud akibat daripada kesan perbezaan terjemahan terhadap struktur frasa nama serta meneliti puncanya,
3 Menganalisis dan menentukan strateg—strategi
yang digunakan oleh kedua-dua Penterjemah – Adimah Amin dan Harry Aveling dalam
menterjemah kedua-dua novel Shahnon Ahmad dalam Ranjau Sepanjang Jalan
Persoalan kajian: Kajian ini mencari jawapan kepada
soalan-soalan kajian berikut:
1 Setakat manakah perbezaan antara struktur
frasa nama (N’) BM dan BI?
2 Setakat manakah perubahan struktur N’ dalam
kedua-dua bahasa menyebabkan perubahan makna?
3 Makna yang macam manakah yang terjejas akibat
perubahan struktur?
4 Setakat manakah pandangan dunia BM dapat
dipindahkan kepada pandangan dunia BI?
5 Apakah strategi yang digunakan oleh
penterjemah dalam terjemhannya dan sejauh manakah strategi ini menjejaskan
output terjemahan?
Kerangka teori: Pemakaian Teori X-Bar yang digariskan oleh
Chomsky (1982) dalam Teori Goverment and
Binding (GB) menjadi landasan bagi kajian ini. Selan itu, strategi-strategi
terjemahan digariskan oleh Newmark (1981), Nida (1964) dan Hipotesis
Sapir-Whorf yang dilaporkan oleh Fishman (1972).
Kaedah: Pengumpulan data bagi kajian ini mengikuti
beberapa kaedah:
1. Rujukan Maklumat-Penyelidik melakukan rujukan
perpustakaan di beberapa perpustakaan utama dinegara ini dan di laman web untuk
memastikan pengumpulan data dan maklumat yang sempurna dan tepat. Selain itu,
sesi wacana dengan menggunakan kaedah temubual tanpa berstruktur juga telah
dilakukan bersama beberapa orang pegawai DBP dan ITBN
2. Analisis Struktur dan KandungaN-Penyelidik
telah menganalisis kandungan kedua-dua novel Shahnon Ahmad iaitu; Ranjau Sepanjang Jalan (1966) dan Rentung (1983) dan versi-versi
terjemahannya. Frasa Nama (N’) dikenal pasti dan dibandingkan pada tahap
struktur luar mengikut teori X-bar.
Dapatan kajian setiap tesis atau disertasi: Dapatan kajian menunjukkan bahawa dalam
memindahkan struktur N’ BM dalam BI, penterjemah perlu peka dan menimbangkan
aspek-aspek linguistik dan ektra-linguistik untuk menghasilkan output
terjemahan BI yang mempunyai kemiripan maksimum agar kesan maknanya manyamai
kesan makna teks sumber. Dengan hal yang demikian, kerja penterjemahan teks
kesusasteraan Melayu bukannya melibatkan pencarian kata padanan yang terhampir
dengan makna mesej asal BM semata-mata, bahkan ia melibatkan pemindahan
kemanusiaan yang merangkumi aspek-aspek budaya, fikiran, fahaman dan
weltanschauung Melayu
Pemerhatian dan rumusan: Pelajar mendapati kajian ini memperlukan
seseorang yang mempunyai pengetahuan bidang linguistik yang mendalam. Pengkaji
mungkin sebelum ini lulusan pengajian bahasa yang pernah menghasilkan
kajian-kajian tutorial mengenai frasa nama subjek dan predikat. Tesis ini
mungkin kesinambungan pengkaji berkenaan dengan persoalan itu.
Rujukan:
1.
Azrizan Abu Bakar & Karim Harun, “Penggunaan Kata
Ganti Nama Dialek Kelantan Dalam Aplikasi WhatApp”
Jurnal Melayu, Bil. 14(2), hlm.
291-306. http://ejournal.ukm.my/jmelayu/article/view/11450
2. Fazal Mohamed Sultan,Zaharani Ahmad, Nor
Hashimah Jalaluddin dan Harishon Radzi (2011), “Kata Soal Bila Dalam
Dialek Kedah Melayu Baling: Satu Analisis Sintaksis”. GEMA Online Journal of Language Studies, Volume 11(1), hlm.69-80. http://journalarticle.ukm.my/973/1/pp69_80.pdf
3.
Goh San Siong, “Kebolehterjemahan Aspek-Aspek Budaya
Dalam Terjemahan “Shui Hu Zhuan” Tesis Phd, Univerisiti Sains Malaysia. http://eprints.usm.my/9089/1/KEBOLEHTERJEMAHAN_ASPEK-ASPEK_BUDAYA_DALAM_TERJEMAHAN.pdf
4. Goh Sang Seong dan Mashudi Kader (2008) “
Kelain Amatan tentang Kebolehterjemahan: Kes Bahasa Cina kepada Bahasa Melayu”,
Sari 26, hlm. 27-62. http://journalarticle.ukm.my/1114/1/Kelainan_Amatan_Tentang_Kebolehterjemahan.pdf
5.
Goh Sang Seong (2011), “Penterjemahan Kata Kerja Bahasa
Cina-Bahasa Melayu: Satu Analisis Ketepatan Makna Padanan”. GEMA Online Journal of Language Studies,
Volume 11(1), hlm.35-56. http://journalarticle.ukm.my/675/1/pp35_56.pdf
6.
Goh Sang Seong (2012), “Kebolehterjemahan Budaya Bahasa
Cina-Bahasa Melayu”. GEMA Online Journal
of Language Studies, Volume 12(1), hlm.183-199.http://journalarticle.ukm.my/3270/1/pp_183_199.pdf
7. Haslina Haroon (2015) “Penterjemahan Gaya
Bahasa Daripada Bahasa Inggeris Kepada Bahasa Melayu Dalam Baris Kepala Iklan”Jurnal Komunikasi Malaysian Journal of
Communication, Jilid 31 (1), hlm. 1-26. http://www.ukm.my/jkom/journal/pdf_files/2015/V31_1_1.pdf
8.
Hasuria Bt Che Omar,
“Penterjemahan DalamMedia Audiovisual-Televisyen: Satu Analisis Mesej” ,
Tesis Phd, Univerisiti Sains Malaysia. http://eprints.usm.my/1978/1/SENARAI_KANDUNGAN.pdf
9.
Intan Safinaz Zainuddin dan Quah Chiew Kin (2004)
“Perkhidmatan Terjemahan Dalam-Talian Malaysia: Satu Kajian Awal” GEMA Online Journal of Language Studies,
Volume 4(1). http://journalarticle.ukm.my/733/1/GemaVol3.1.2003No3.pdf
10. Idris Mansor (2015), “Prosedur Peminjaman dan
Elemen Sosiobudaya Dalam Terjemahan Rihlat
Ibn Battutah” (Borrowing and The Sociocultural Elements in The Translation
of Rihlat Ibn Battutah), Kajian Malaysia, Vol 33, No. 2, hlm.
61-81. http://web.usm.my/km/33(2)2015/km33022015_04.pdf
11. Jaafar Bin Jambi, “Terjemahan Bahasa Kiasan Dalam Novel ‘Kokoro’ Dari Bahasa
Jepun Ke Bahasa Melayu – Satu Analisis” , Tesis Sarjana, Universiti Malaya.
12. Khairul Amin Mohd Zain dan Mohd Norzi Nasir (2012)
”Konsep Syarat Terjemahan Hadith”, Jurnal
Hadis, Bilangan 3 Syaaban 1433 H, (Julai 2012), hlm. 55-70. http://lms.kuis.edu.my/jurnal/wpcontent/uploads/2013/11/HADIS_JURNAL_BIL_3_3.pdf
13. Khadijah Sjahrony & Maheran Ahmad (2013),
“Penterjemahan Frasa Al-Idafah
Arab-Melayu Menggunakan Google Translate”
(Translating Phrases of Al-Idafah of Arab-Malay Using Google Translate), Islamiyyat, Vol 35 (2), hlm 101-108.http://journalarticle.ukm.my/6887/1/4330-10072-1-SM.pdf
14. Mohammad Fadzeli Jaafar, Norsimah Mat Awal
dan Idris Aman (2012), “Sikap dan Kefahaman Pelajar Terhadap Dialek Negeri
Sembilan: Kajian Sosiolinguistik”. GEMA
Online Journal of Language Studies, Volume 12(4), hlm.1193-1211. http://journalarticle.ukm.my/5780/
15. Mohammad Fadzeli Jaafar, Idris Aman dan
Norsimah Mat Awal (2015) “Analisis Kohesi Wacana Sains Berdasarkan Teori Nahu
Fungsian”, Jurnal Bahasa, Jilid
15 Bil. 1, hlm. 1-19. http://jurnalbahasa.dbp.my/wordpress/wp-content/uploads/2015/05/1-Kohesi-Wacana-Sains.pdf
16. Noor Rohana Mansor, Noraien Mansor &
Normaliza Abd Rahim (2013) “Dialek Melayu Terengganu: Pendokementasian Dan
Pengekalan Warisan Variasi Bahasa Tempatan”, Jurnal Melayu, Bil. 10, hlm. 21-35. http://ejournal.ukm.my/jmelayu/article/view/5060
17. Noorsyuhada Mohamed Salleh & Maheran Ahmad (2015),
“Tinjauan Literatur Penterjemahan Novel Melayu ke Bahasa Arab”, Islamiyyat,Vol 37 (2), hlm. 147-152.http://journalarticle.ukm.my/9763/1/12120-37306-1-PB.pdf
18. Noor Rohana Mansor, Noraien Mansor &
Normaliza Abd Rahim (2013) “Dialek Melayu Terengganu: Pendokementasian Dan
Pengekalan Warisan Variasi Bahasa Tempatan”, Jurnal Melayu, Bil. 10, hlm. 21-35. http://ejournal.ukm.my/jmelayu/article/view/5060
19. Nur Faezah Mohd Ayob dan Hasnah Mohamad
(2015) “Perbandingan Terjemahan Manusia Dengan Terjemahan Mesin Dalam Buku Fitness 24/7” Jurnal Bahasa, Jilid 15
Bil. 2, hlm. 307-355. http://jurnalbahasa.dbp.my/wordpress/wp-content/uploads/2015/11/7-TERJEMAHAN-MESIN.pdf
20.
Nur Hafeza Ahmad Marekan dan Goh Sang Seong (Strategi
Penterjemahan Nilai dan Kepercayaan Dalam Novel Sungai Mengalir Lesu”Jurnal Bahasa, Jilid 13 Bil. 2, hlm. 237-291.http://jurnalbahasa.dbp.my/wordpress/wp-content/uploads/2014/08/6-Mentifaks.pdf
21. Nurulhayati Zulfadinamis& Che Ibrahim Salleh (2015),
“Konsep Sinonim Dalam Teks Terjemahan Novel The
Pearl Ke Dalam Bahasa Melayu Oleh Abdullah Hussain”, Journal of Business
and Social Development, Volume 3 Number 2, September, hlm. 80-97. http://jbsd.umt.edu.my/wp-content/uploads/sites/53/2015/09/6.-Konsep-Sinonim-dalam-Teks-Terjemahan-Novel-web.pdf
22. Rahman Mandali dan Hasuria Che Omar (2015), “Aspek Metafora Dalam Rentong Dan Srengenge: Analisis Kaedah Penterjemahan Dan Pemindahan Makna” Jurnal Bahasa, Jilid 15 Bil. 2, hlm.
237-266.http://jurnalbahasa.dbp.my/wordpress/wp-content/uploads/2015/11/4-Srengenge.pdf
23. Rohani Mohd. Yusof (2003) “Kuala Kangsar
Sebagai Zon Transisi Dialek”, Jurnal
Bahasa, Jilid 3 Bil. 4, hlm.
588-606. http://www.myjurnal.my/filebank/published_article/23028/5_Kuala_Kangsar_Zon_Transisi_Dialek.pdf
24. Zaharah Ahmad, Nor Hashimah Jalaluddin, Fazal
Mohamed Mohamed Sultan, Harishon Radzi & Mohd Shabri Yusof (2011),
“Pemerkasaan Jati Diri Bahasa Melayu: Isu Penyerapan Kata Asing” (Empowerment
and Configuration Malay Language Identity: Infiltration of Foreign Vocabularies
Issue), Jurnal Melayu, Bil. 6, hlm.
13-27. http://journalarticle.ukm.my/2915/1/2.pdf
25. Mazura @ Mastura Bt Muhammad (2002), “Frasa
Nama Bahasa Malaysia dan Bahasa Inggeris di Dalam Teks Terjemahan : Satu Kajian
Perbandingan Struktur, Makna dan Strategi Terjemahan”, Tesis Sarjana,
Universiti Sains Malaysia.http://eprints.usm.my/30062/1/Mazura_@_Mastura_Bt_Muhammad.pdf
Terima kasih, sangat membantu
BalasPadam